Jaren werkte Henk Mulder (81) met lood. Nu vist hij er mee. Daar moet hij mee ophouden, vindt minister Carola Schouten. Mulder snapt dat wel. ,,Het is giftig spul.’
© Gerald Meijer 26-05-2018, 10:00
Moeilijk te zeggen of hij beet heeft, wijst Henk Mulder (81). Zijn dobber beweegt vooral door de wind. Anderhalve meter onder die dobber zitten twee stukjes lood vastgeklemd aan zijn visdraad. Een paar gram van de 54.000 kilo die jaarlijks in zoet water achterblijft als hengelaars hun stek verlaten. Dat moet veranderen.
En dat snapt hij als geen ander. Mulder heeft zijn halve leven met het goedje gewerkt. Bij een drukkerij in Deventer. ,,Ik was drukker, ik had minder met lood te maken dan de zetters. Maar ja, het is een giftig goedje.’’ Nu wordt lood vooral gebruikt in de hengelsport. 54.000 kilo lood blijft jaarlijks achter in zoet water als de lijn knapt, 470.000 kilo belandt er blijvend in zee. Minister Carola Schouten wil er vanaf. In drie jaar tijd moet die berg lood met een derde krimpen. En uiteindelijk naar nul.
Hobbyhengelaar Henk Mulder laat de soorten lood zien die hij in zijn viskoffer bewaart. © FOTO HISSINK
Lood om oud ijzer
Mulder haalt zijn hengel op. De haak is schoon, het brood is er af. Hij peutert er een nieuw stukje aan. De krioelende maden in het bakje naast de hengelaar hebben geluk - voor nu. Het lood aan zijn vislijn heeft de Deventenaar nodig om de dobber stabiel te krijgen en de vislijn diep in het water. Dat kan ook met steentjes, wat hem betreft. Of glas. Zijn medehengelaars hier aan de Kortrickvijver in Olst, vlakbij de kinderboerderij, vinden dat ook. Het is een wedstrijddag. Wie de meeste kilo’s vis uit het water haalt, is winnaar. Steen of glas als verzwarend materiaal: het is lood om oud ijzer voor deze hobbyhengelaars.
Het zijn vooral de zeevissers en fanatieke karpervissers die moeten zoeken naar alternatieven, weet Frank Reinders. Zij gebruiken forse klompen lood. De 26-jarige Apeldoorner is nog maar net officieel eigenaar van Hengelsport Apeldoorn. Hij laat een paar brokken lood zien. ,,Deze grote jongens zijn de boosdoeners.’’ Het spul hoort niet in de natuur, geeft hij grif toe. ,,Maar echte alternatieven zijn er nog niet. Steen kan, maar daarmee kun je gewoon veel minder ver werpen.’’
Frank Reinders, eigenaar van Hengelsport Apeldoorn. © Gerald Meijer/de Stentor
Want een stuk lood van 100 gram is veel compacter dan een steen van 100 gram. Reinders: ,,Groter, dus meer weerstand. Je gooit er lang niet zo ver mee.’’ Van 100 terug naar misschien maar 70 meter. Glas wordt wel gebruikt voor forelvissen, steen is prima te doen voor veel hengelaars die langs de kant van het kanaal zitten. Maar ja, de zeevissers… Reinders: ,,Er wordt al gezocht naar alternatieven. Zoals beton met een heel hoge dichtheid. Ik denk dat daar de meeste kansen in zitten. Wel 25 procent groter dan lood. Maar in elk geval veel kleiner dan steen.’’
Natuurliefhebbers
De oproep van minister Schouten aan hengelaars om het over een andere boeg te gooien, komt na overleg met onder meer Sportvisserij Nederland. Zwollenaar Ed Piek is voorman van de afdeling Oost-Nederland. Hij prijst de ‘weg der geleidelijkheid’ die minister Schouten bewandelt. Geen verbod, maar de tijd om oude gewoontes af te leren en nieuwe wegen in te slaan. Piek: ,,De meeste hengelaars zijn ook natuurliefhebber. Lood hoort gewoon niet in het water. We hebben nu tijd om naar alternatieven te zoeken.’’ Die komen er, weet hij zeker. ‘Hengelaars vinden hun weg wel.’ Het zijn vooral de sportvissers uit de absolute top die er last van gaan krijgen. ,,Voor hen maken details het verschil.’’
Henk Mulder uit Deventer tijdens een middag vissen in Olst. © FOTO HISSINK
Hobbyhengelaar Mulder zit aan de rand van het water in Olst op z’n vissersbankje, dat een doos van pandora blijkt. Alles wat hij nodig heeft, zit er in. Haken, dobbers, vislijn. Maar ook lood in allerlei soorten en maten. Hij laat ze zien. Klein en groot: het draagt allemaal bij aan die enorme berg lood die Mulder en die andere 1.2 miljoen hengelaars in Nederland in zoet en zout water achterlaten.
Rammelende melkflessen
Dat het spul giftig is, hoef je hem niet te vertellen. Hij is van de tijd dat de melkboer rammelende melkflessen bij de drukkerij in Deventer bezorgde. Voor de werknemers. Want iedereen wist dat melk lood uit je lichaam haalde. Het was een tijd dat ze raambiljetten maakten voor de volgende wedstrijd van Go Ahead Eagles. Als de zetter een fout had gemaakt, herstelden de drukkers dat. ,,Dan pakte je de loden letters vast en moest je daarna je handen wassen. Ja, meestal gebeurde dat wel.’’
Enkele soorten vislood. Rechtsonder: glaslood. © Gerald Meijer/de Stentor
Dat was toen. Nu zit de Deventenaar te genieten aan de waterkant. Onder murmelende bomen en tussen ruisend riet, de wind in de rug. Terwijl links en rechts van hem zeelt en zelfs een dikke paling uit het water wordt gehengeld. Nog met lood aan de lijn. Dat is over een paar jaar ook geschiedenis.
Klik
hier om naar het originele artikel van de Stentor te gaan om het bijhorende filmpje te kunnen zien.